زندگینامه
سید ابولقاسم فرزند میر یحیی (ملقب به سید محترم اشتبینی) به سال ۱۱۹۱ ه. ق. در روستای اوشتبین از توابع دهستان دیزمار شرقی بخش سیه‌رود شهرستان جلفا در استان آذربایجان شرقی تولد یافت.
دوران جوانی خود را در همین روستا که یکی از روستاهای ناحیه ارسباران (قره‌داغ) و بخش سیه‌رود در آذربایجان ایران است با حشم‌داری و باغبانی گذرانید، زیبایی‌های طبیعت اورا به سرودن اشعار برانگیخت تا رفته رفته به عرفان گرایید و ضمن تحصیل به مطالعه آثار عمر خیام و مولوی و حافظ پرداخت.
بعدها به شهر اهر رفت و در بقعه شیخ شهاب الدین اهری گوشه عزلت گزید و اواخر عمر باز به زادگاهش اشتبین برگشت. او حدود هفتاد سال عمر کرد و در سال ۱۲۶۲ هجری قمری درگذشت.
دیوان اشعار
جمع اشعار به‌جامانده از نباتی به پنج هزار بیت بالغ می‌گردد که تقریبا نصف آن فارسی و نصف دیگر ترکی است. اشعار نباتی در جمهوری آذربایجان و قفقاز و ترکیه و ایران طرفداران بسیاری دارد. در زندگی و طرز تفکر او نشیب و فرازهای زیادی دیده می‌شود. او گاهی صوفی و درویش، گاه رند و خراباتی و گاه عارف و عاشق، گاه مسلمان و گاه کافر می‌باشد.
| از عرش خدا بلندتر چیزی نیست |
|
بالاتر ازو اگر بود جای علی است |
و یا
| در درگه خلق بندگی مارا کشت |
|
از بهر دو نان دوندگی مارا کشت |
| گه منّت روزگار گه منّت خلق |
|
ای مرگ بیا که زندگی مارا کشت |
آنگونه که محمدعلی تربیت می‌نویسد نباتی متتبع از اشعار حافظ شیرازی است و بیشتر به جنس تجنیس طالب بوده شعرهای ترکی مطابق نغمات کردی، کرمی، قارا کهری، گرایلی بسیار گفته است.
دیگر از آثار نباتی منظومه‌ای است به نام (عین العشق) که بنا به نوشته مشار به سال ۱۳۳۲ در لاهور به طبع رسیده است.
دیوان اشعارش به سال ۱۲۷۴ در تبریز چاپ سنگی و در دهم اردیبهشت ۱۳۴۵ به خط نستعلیق (یوسف مشکین قلم) به اهتمام مدیر کتاب فروشی ادبیه تهران در ۲۶۶ صفحه ۱۶ سطری چاپ افست شده است و شامل بحر طویل و غزل و قصیده و مخمس و رباعی و مستزاد و ساقی‌نامه و اشعاری به ترکی آذربایجانی است.
تخلص او در اشعارش نباتی، خان چوبانی، مجنون و مجنون‌شاه می‌باشد.
نمونه‌ای از اشعار
اشعار ترکی
گؤره سن من نییه یارب بئله نالان اولدوم؟
غلط ائتـدیم کی سنه واله و حئیران اولدوم.
اودا یاخدین من بیچاره نی پروانه کیمی،
آجیغینگلدی مگر عاشیق انسان اولدوم؟
سود و سرمایه می‌مجموع ألیمدن آلدین
نییه کیم زاهید اولوب مسجده دربان اولدوم!
آرامگاه
وی پس از حدود هفتاد سال عمر، در ۱۲۶۲ قمری درگذشت. در خصوص آرامگاه نباتی در یک بلندی مشرف به روستای اشتبین و رودخانه ارس از اظهارات اهالی روستا چنین بر می‌آید که نباتی همیشه در یک نقطه‌ای از بلندی کوه می‌نشسته و به روستا و زادگاه خود و رودخانه ارس و جاده‌ای که اهالی و دختران جوان در آن تردد داشتند نگاه می‌کرده و اکثر شعرهای خود را در آن نقطه آفریده و و با صدای دل نشین به آواز خواندن می‌پرداخته که بعد از درگذشت وی، اهالی بنا به علاقه وافر نباتی به آن محل خاص، وی را در همان نقطه دفن کرده‌اند.
توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان آذربایجان شرقی (تبریز) و عده‌ای از ادب‌دوستان کنگره بزرگداشت این شاعر و عارف در شهریورماه سال ۱۳۷۲ شمسی در شهر کلیبر مرکز قره‌داغ برگزار گردید.
نمونه ی اشعار:
اولدی کؤنلوم یئنه بیر زولف چلیپا دلیسی
دوشدو زنجیره نه خوش یئرده بو سئودا دلیسی
عور و عریان، باش آچیق، اوز چئویریب صحرایه
قویدو مجنونو یاری یولدا بو صحرا دلیسی
عاشیق سوخته دیر، بولبول شئیدا کی دگیل؛
کی اولوبدور دئیه سن بیر گول حمرا دلیسی!
ربّ اَرنی دیلنین ذیکری، دؤنوب موسایا
دشت ایمنده اولوب نور تجلی دلیسی
چوخلارین مست قیلیب ساقی میخانه عشق
گؤرمدی کیمسه منیم تک بئله رسوا دلیسی
دئمه فرهادیله مجنون دلیدیر بیر بری باخ
بیری شیرین دلیسیدر، بیری لیلی دلیسی
کنج وحدتده تباه اولدی عزیز عؤمروم حئییف!
اولمادی یار منه بیر بوت زیبا دلیسی
خوشلاییبدیر گؤره سن هانسی مزارستانی
دیون اول زاهیده ای بیر کؤکه حالوا دلیسی
باشینی آز یئره دؤی، دنگ صیفت، ای حیوان!
آلمادی جنّتی بیر آرپایا مولا دلیسی
گول ایاغینده سحر واختی ییخیلمیشدیم مست
بیری سسلندی کی ای بیر گول رعنا دلیسی
بیر آییل گؤر کی نباتی نئجه اوراد ائیلر
نه یاتیبسان بئله؟ ای بیر گؤزو شهلا دلیسی!
:: موضوعات مرتبط:
نباتی،
،
:: برچسب‌ها:
بیوگرافی سیدابوالقاسم نباتی,
<-PollName->
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: